Soru biraz uzun oldu sanırsam ama soruyu şöyle kısalta biliriz; "Aktif Pist Nedir? Nasıl Seçilir ?".
Şimdi pist seçimini şöyle ayıralım.
1. Hava Kontrollü alanlarda aktif pist seçimi,
2. Kontrolsüz alanlarda aktif pist seçimi.
Şimdi böyle ayırmamızın iki etken sebebi var. İkisinde de etkenler farklıdır. Birisinde etken pilot iken ikincisinde hava trafik kontrolörüdür. İlk önce pilotlardan bahsedelim.
Pilotlar kontrolsüz alanlarda yaptıkları hamleleri mutlaka trafik frekansına bildirmelidir. İniş için ise şeçmeleri geren pisti şöyle anlatalım;
Pilotlar iniş ve kalkışlarını yaparken öncelikle rüzgara dikkat ederler ve rüzgara karşı iniş ve kalkışını gerçekleştirirler. Bunun sebebi rüzgarın uçağa karşı daha fazla hücum ederek kaldırma kuvvetine yardımcı olmasıdır. Eğer rüzgar pist tam karşısında değilse rüzgarı karşıya alabileceğimiz en iyi pist seçilir. Buna şöyle bir örnek verelim;
Şimdi örneğin Esenboğa Havalima'nındasınız. Esenboğa havalimanının pistleri 03( R & L) ve 21( R & L)'dir. Normal şartlarda rüzgar, 30 dereceden eserse 03 pistleri, 210 dereceden eserse 21 pistleri kullanılmalıdır. Fakat ya rüzgar 140 dereceden esiyorsa ne yapmalıyız? Bunu basit bir şekilde şöyle hesaplayalım;
03 Pisti için Rüzgar derecemiz 30 derecedir. 140- 30 = 110 Derece edecektir.
21 Pisti için Rüzgar derecemiz 210 derecedir. 210-140= 70 Derece edecektir.
Böyle bir durumda 21 Pisti için açımız daha küçük olduğundan bu pisti şeçmek ve inmek rüzgardan daha çok yararlanmamıza sebep olacaktır.
Fakat şimdi bide şunu düşünelim. Ordu-Giresun Havalimanı. Havalimanında bir pist vardır. 10-28 pisti. Bu pistlerden 28 pisti otomatik iniş sistemine sahip fakat 10 numaralı pist herhangi bir şeye sahip değildir. Şimdi rüzgarın 50 dereceden estiğini hesaplayalım.
10 Pisti için : 100-50=50 Derece
28 Pisti için : 280-50= 230 Derece
Şimdi görüldüğü üzere burada normal şartlarda ve temiz havalarda 10 Pistine inmek daha mantıklı gelebilir. Ama eğer görüş mesafesini sınırlarsak ve hava durumunuda biraz bozacak olursak, rüzgar 10 pistine doğru esiyor olsa bile, 28 Pistine inmek daha güvenli olacaktır. Fakat bunu her durumda yapamıyoruz. Bunun için havalimanı chartlarına bakılmalı ve hangi durumlarda bu işlemlerin yapılabileceğini incelememiz gerekmektedir.
Şimdi birde hava trafik kontrolörlerini etkileyen kısım vardır. Aslında onlarda pisti şeçerken yukarıda anlattığımız hususlara dikkat ederler. Onların önemsemesi gereken bir diğer husus'da pistin kullanımıdır. Pist kullanımından kastımız şudur. Hangi durumlar'da piste uçak alınır, hangi durumlarda alınmaz.
Bunu birkaç kuralla anlatalım ve görsellerimizle destekleyelim;
1. Öncelikle dikkat edilmesi gereken husus pist üzerinde bir uçak var mı ?
Eğer pist üzerinde uçak varsa pist boşaltılmalıdır, ve uçak alınmamalıdır.
3. Eğer bir uçak pisti kullanarak yoluna devam etmek zorunda ise pist boşaltıldıktan ve güvenliği sağlandıktan sonra uçaka pisti kullanma ve geçiş izni verilmelidir.
5. Büyük Uçakların peşine orta boyutda bir uçak kalkabilir, fakat eğer imkan varsa büyük uçak ve orta uçakları pistin farklı bekleme noktalarında tutup, önce orta uçağı sonra büyük uçağı kaldırmak daha iyi olacaktır. Bu hamle büyük uçağın vortex gücünü sonradan alacağı için orta uçak kalkış da bir sıkıntı yaşamayacaktır.
Evet arkadaşlar bu kuralları daha da fazla genişletebiliriz. Ancak dikkat etmemiz gereken temel hususlar bunlar diyebiliriz. Bunun dışında altın değerindeki bir kural ise, eğer meydan da acil duruma sahip bir trafik var ise tüm trafik durdurulur ve öncelik acil trafiğe verilir.
Ve son olarak pilot arkadaşlara bir önerim ise her ne kadar pist güvenliği sağlanmış olsada, o uçağa teker konduracak kişi pilotdur ve eğer iniş içinize sinmiyor ve yeteri kadar yakıtınız var ise pas geçmekden korkmayın. Kimse size neden pas geçtin diyemeyecektir, çünkü size emanet edilen yüzlerce kişi, sizin sorumluluğunuzdadır.
İyi Günler Dilerim....
"Resimlerimi ivao.tr adresinde bulunan dökümanlardan almış bulunmakdayım."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder